Επιμενίδης Ο Κρής
Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο κατάγεται από την Κνωσό, κατά τον Πλούταρχο από τη Φαιστό.
Έζησε τον 7ο και τον 6ο αιώνα. Ο Θεόπομπος και πολλοί άλλοι συγγραφείς υποστήριζαν ότι είναι γιος του Φαιστίου, ενώ άλλοι πίστευαν πως είναι γιος του Δωσιάδα ή του Αγήσαρχου.
(Ιεροτελεστής και μάντης, θαυματουργός και ποιητής, ιατρός και πολιτικός, Χαρακτηρίζεται ως θεοφιλής και σοφός περί τα θεία, ως εμπειρογνώμων στην ενθουσιαστική και τελεστική σοφία. Ήταν φίλος του Απόλλωνος και των Μουσών. Ακόμη και στην εξωτερική του εμφάνιση όπως περιγράφεται από τον Διογένη Λαέρτιο, «Βίοι φιλοσόφων» έμοιαζε με Κούρο της αρχαϊκής τέχνης (είχε εκπληκτικά μακριά μαλλιά), ενώ οι θαυμαστές του τον αποκαλούσαν Κουρήτη. Έλεγαν, δε, ότι η μητέρα του ήταν η νύμφη Βάλτη, μια παραλλαγή της κρητικής Αρτέμιδος.
Σύμφωνα με τον Μάξιμο τον Τύριο, το μεσημέρι τον έπιασε στο άντρο του Δικταίου Διός βαθύς ύπνος για πολλά χρόνια και σε αυτόν τον ύπνο συνάντησε θεούς, ανάμεσά τους τη θεά Αλήθεια και τη θεά Δίκη. Αυτή είναι η πηγή της σοφίας του
Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο κατάγεται από την Κνωσό, κατά τον Πλούταρχο από τη Φαιστό.
Έζησε τον 7ο και τον 6ο αιώνα. Ο Θεόπομπος και πολλοί άλλοι συγγραφείς υποστήριζαν ότι είναι γιος του Φαιστίου, ενώ άλλοι πίστευαν πως είναι γιος του Δωσιάδα ή του Αγήσαρχου.
(Ιεροτελεστής και μάντης, θαυματουργός και ποιητής, ιατρός και πολιτικός, Χαρακτηρίζεται ως θεοφιλής και σοφός περί τα θεία, ως εμπειρογνώμων στην ενθουσιαστική και τελεστική σοφία. Ήταν φίλος του Απόλλωνος και των Μουσών. Ακόμη και στην εξωτερική του εμφάνιση όπως περιγράφεται από τον Διογένη Λαέρτιο, «Βίοι φιλοσόφων» έμοιαζε με Κούρο της αρχαϊκής τέχνης (είχε εκπληκτικά μακριά μαλλιά), ενώ οι θαυμαστές του τον αποκαλούσαν Κουρήτη. Έλεγαν, δε, ότι η μητέρα του ήταν η νύμφη Βάλτη, μια παραλλαγή της κρητικής Αρτέμιδος.
Σύμφωνα με τον Μάξιμο τον Τύριο, το μεσημέρι τον έπιασε στο άντρο του Δικταίου Διός βαθύς ύπνος για πολλά χρόνια και σε αυτόν τον ύπνο συνάντησε θεούς, ανάμεσά τους τη θεά Αλήθεια και τη θεά Δίκη. Αυτή είναι η πηγή της σοφίας του
Κατά τον Διογένη τον Λαέρτιο ο πατέρας του τον έστειλε να φέρει ένα πρόβατο για να κάνει μια τελετή. Το μεσημέρι ο Επιμενίδης ξέφυγε από τον δρόμο του και αποκοιμήθηκε σε ένα σπήλαιο («κατεκοιμήθη επτά και πεντήκοντα έτη»)!
Όταν ξύπνησε, βγήκε από το σπήλαιο και άρχισε πάλι να ψάχνει για το πρόβατο. Καθώς δεν το έβρισκε κι έβλεπε τα πάντα αλλαγμένα γύρω του και το χωράφι να το έχει άλλος, επέστρεψε στην πόλη απορημένος («ήκεν εις άστυ διαπορούμενος»).
Έφτασε στο σπίτι του και τον ρωτούσαν ποιος είναι. Τελικά βρήκε τον νεότερο αδερφό του – γεροντάκι πια – από τον οποίο έμαθε όλη την αλήθεια. Κοιμήθηκε για 57 χρόνια! Το πράγμα μαθεύτηκε απ’ όλους τους Έλληνες, και τον θεώρησαν ως πολύ αγαπητό από τους θεούς («θεοφιλέστατος είναι υπελήφθη»).
Η ενθύμηση αυτού του τόσο παράδοξου γεγονότος, έχει παραμείνει μέχρι τις μέρες μας μέσω της παροιμιώδους φράσης «Επιμενίδειος ύπνος».
Σε αυτό τον θρύλο αντανακλώνται οι τελετουργικές πρακτικές των ιερών σπηλαίων του Δία στην Κρήτη, όπως ήταν το Δικταίο και το Ιδαίον Άντρο. Δεν αποκλείεται ο ύπνος του Επιμενίδη να ήταν μια λατρευτική τελετή της εποχής εκείνης (κατάβαση). Το ίδιο λένε για τον Πυθαγόρα. Οι Πυθαγόρειοι και ο Πλάτων ήταν λάτρεις του Επιμενίδη. Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει για τον Πυθαγόρα στο ομώνυμο βιβλίο του, ότι ταξίδεψε σε όλον σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο, προκειμένου να γίνει κάτοχος όλων των σημαντικών μυήσεων. Σε αυτόν τον δρόμο της αναζήτησης της αλήθειας, επισκέφτηκε την Κρήτη, προκειμένου να συναντήσει τον Επιμενίδη. Ο Πυθαγόρας επεδίωξε να μυηθεί από τον σοφό άνδρα και κατέβηκαν μαζί στο περίφημο Ιδαίον άντρον. «…ειτ’ εν Κρήτῃ συν Επιμενίδῃ κατήλθεν εις το Ιδαίον άντρον...»
Όταν ξύπνησε, βγήκε από το σπήλαιο και άρχισε πάλι να ψάχνει για το πρόβατο. Καθώς δεν το έβρισκε κι έβλεπε τα πάντα αλλαγμένα γύρω του και το χωράφι να το έχει άλλος, επέστρεψε στην πόλη απορημένος («ήκεν εις άστυ διαπορούμενος»).
Έφτασε στο σπίτι του και τον ρωτούσαν ποιος είναι. Τελικά βρήκε τον νεότερο αδερφό του – γεροντάκι πια – από τον οποίο έμαθε όλη την αλήθεια. Κοιμήθηκε για 57 χρόνια! Το πράγμα μαθεύτηκε απ’ όλους τους Έλληνες, και τον θεώρησαν ως πολύ αγαπητό από τους θεούς («θεοφιλέστατος είναι υπελήφθη»).
Η ενθύμηση αυτού του τόσο παράδοξου γεγονότος, έχει παραμείνει μέχρι τις μέρες μας μέσω της παροιμιώδους φράσης «Επιμενίδειος ύπνος».
Σε αυτό τον θρύλο αντανακλώνται οι τελετουργικές πρακτικές των ιερών σπηλαίων του Δία στην Κρήτη, όπως ήταν το Δικταίο και το Ιδαίον Άντρο. Δεν αποκλείεται ο ύπνος του Επιμενίδη να ήταν μια λατρευτική τελετή της εποχής εκείνης (κατάβαση). Το ίδιο λένε για τον Πυθαγόρα. Οι Πυθαγόρειοι και ο Πλάτων ήταν λάτρεις του Επιμενίδη. Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει για τον Πυθαγόρα στο ομώνυμο βιβλίο του, ότι ταξίδεψε σε όλον σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο, προκειμένου να γίνει κάτοχος όλων των σημαντικών μυήσεων. Σε αυτόν τον δρόμο της αναζήτησης της αλήθειας, επισκέφτηκε την Κρήτη, προκειμένου να συναντήσει τον Επιμενίδη. Ο Πυθαγόρας επεδίωξε να μυηθεί από τον σοφό άνδρα και κατέβηκαν μαζί στο περίφημο Ιδαίον άντρον. «…ειτ’ εν Κρήτῃ συν Επιμενίδῃ κατήλθεν εις το Ιδαίον άντρον...»
Ο Διογένης Λαέρτιος λέει ότι κανείς δεν είδε ποτέ τον Επιμενίδη να τρώει. Άλλοι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν μια σύνθεση βοτάνων με την ονομασία «άλιμον» (χωρίς πείνα), την οποία ο Επιμενίδης φύλαγε σε ένα πέλμα βοδιού και έπαιρνε από αυτήν λίγη κάθε μέρα, για αυτό δεν αισθανόταν πείνα. Ο Πλούταρχος, στο «Συμπόσιο των Επτά Σοφών», συσχετίζει το «άλιμον» του Επιμενίδη με έναν στίχο από τα «Έργα και Ημέραι» του Ησιόδου: «Τι μεγάλο όφελος υπάρχει στη μαλάχη και στον ασφόδελο»
|
|
Ο Κύλων ολυμπιονίκης του 640 π.Χ. ήταν γαμπρός του τυράννου των Μεγάρων Θεαγένη. Το 636 (36η Ολυμπιάδα) ή το 632 π.Χ (37η Ολυμπιάδα) και ενώ την εξουσία στην Αθήνα είχε ο Μεγακλής της οικογένειας των Αλκμαιωνιδών, ο Κύλων εκμεταλλευόμενος τη λαϊκή δυσαρέσκεια κατά των αριστοκρατών τους οποίους εκπροσωπούσε ο Μεγακλής, θέλησε να γίνει τύραννος των Αθηνών. Είχε πάρει χρησμό από το Μαντείο των Δελφών που έλεγε: «εν του Διός τη μεγίστη εορτή καταλαβείν την Αθηναίων ακρόπολιν» (Θουκ. Α' 126, 4). Θεώρησε ότι η μεγαλύτερη γιορτή του Δία ήταν τα Ολύμπια. Κατά την διάρκεια της γιορτής επιτρεπόταν στους ολυμπιονίκες στην επέτειο της νίκης τους να πηγαίνουν με συγγενείς και φίλους και να κάνουν θυσίες σε διάφορα ιερά της πόλης. Εκμεταλλευόμενος το γεγονός κατέλαβε την Ακρόπολη με την βοήθεια φίλων και στρατιωτών από τα Μέγαρα που του έδωσε ο πεθερός του Θεαγένης. Κυρίως η παρουσία των ξένων στρατιωτών εξαγρίωσε τους Αθηναίους και παρόλη την αγανάκτησή τους για τον άρχοντα Μεγακλή, τον βοήθησαν να πολιορκήσει τον επίδοξο τύραννο και τους συνεργούς του στην Ακρόπολη. Ο Κύλωνας με τον αδερφό του κατάφερε να διαφύγει στα Μέγαρα, όμως οι υπόλοιποι όσοι δεν είχαν πεθάνει από την πείνα, κατέφυγαν ως ικέτες στον βωμό της Πολιάδος Αθηνάς. Ο Μεγακλής τους υποσχέθηκε πως αν παραδοθούν και δικαστούν δεν θα τους σκοτώσουν.
«Οι συνωμότες […] αφού έδεσαν νήμα από το άγαλμα της θεάς, κρατιόντουσαν από αυτό και άρχισαν να κατεβαίνουν προς την πόλη. Όταν όμως έφτασαν κοντά στον ιερό χώρο τον αφιερωμένο στις σεμνές θεές, το νήμα κόπηκε αυτόματα και τότε ο Μεγακλής και οι άλλοι συνάρχοντές του όρμησαν και συνέλαβαν τους συνωμότες με την πρόφαση ότι η θεά δεν δεχόταν την ικεσία τους. Όσους συνέλαβαν έξω από τα ιερά τους σκότωσαν με λιθοβολισμό, κατέσφαξαν όμως όσους προσέφυγαν στους βωμούς, ενώ διασώθηκαν μόνο εκείνοι που είχαν καταφύγει ως ικέτες στις γυναίκες των αρχόντων. […]» (Πλούτ., Σόλων 12)
«Οι συνωμότες […] αφού έδεσαν νήμα από το άγαλμα της θεάς, κρατιόντουσαν από αυτό και άρχισαν να κατεβαίνουν προς την πόλη. Όταν όμως έφτασαν κοντά στον ιερό χώρο τον αφιερωμένο στις σεμνές θεές, το νήμα κόπηκε αυτόματα και τότε ο Μεγακλής και οι άλλοι συνάρχοντές του όρμησαν και συνέλαβαν τους συνωμότες με την πρόφαση ότι η θεά δεν δεχόταν την ικεσία τους. Όσους συνέλαβαν έξω από τα ιερά τους σκότωσαν με λιθοβολισμό, κατέσφαξαν όμως όσους προσέφυγαν στους βωμούς, ενώ διασώθηκαν μόνο εκείνοι που είχαν καταφύγει ως ικέτες στις γυναίκες των αρχόντων. […]» (Πλούτ., Σόλων 12)
Το γεγονός της δολοφονίας των ικετών προκάλεσε φρίκη στους υπόλοιπους πολίτες της Αθήνας. Την επόμενη περίοδο έπεσε μεγάλη επιδημία λοιμού πανούκλας και οι Αθηναίοι κατηγόρησαν τον Μεγακλή και όλους τους Αλκμαιωνίδες ονομάζοντας την κατάσταση Κυλώνειο Άγος. Εν τω μεταξύ ο Κύλωνας ξεσήκωσε τους Μεγαρείς εναντίον των Αθηναίων και κατάφεραν να καταλάβουν την Σαλαμίνα και να προξενήσουν μεγάλες καταστροφές στην υπόλοιπη Αττική.
«Αόριστοι φόβοι από δεισιδαιμονία κατέλαβαν την πόλη και φαντάσματα την τρόμαζαν και οι μάντεις διακήρυσσαν ότι κατά τις θυσίες προς τιμή των θεών φαίνονταν μολύσματα και μιάσματα, τα οποία είχαν ανάγκη από καθαρμό. (Πλούτ., Σόλων 12).
Οι Αθηναίοι επέβαλαν ηθικές ποινές στον Άρχοντα Μεγακλή, από την οικογένεια των Αλκμαιωνίδων, και σε όσους είχαν πάρει μαζί με αυτόν μέρος στη σφαγή: τον καταράστηκαν και τον απέφευγαν. Ξέθαψαν τα οστά των προγόνων του και τα πέταξαν εκτός της πόλεως.
Επειδή οι συνέπειες από το άγος συνεχίζονταν, το 597 π.Χ. επέβαλαν και νομικές ποινές. Ο Μεγακλής και οι προσωπικοί του βοηθοί, όσοι ακόμη ζούσαν, όταν έπεσαν επιδημίες στην Αθήνα πέρασαν από δίκη μετά από υποκίνηση του Σόλωνα, κρίθηκαν ένοχοι και εξορίστηκαν ισόβια από την Αττική. Επειδή όμως η εξορία της ισχυρής οικογένειας των Αλκμαιωνίδων δεν απάλλαξε τους Αθηναίους από τις συμφορές και τους φόβους, απευθύνθηκαν στο Μαντείο των Δελφών και η Πυθία έδωσε χρησμό ότι πρέπει να καθαριστεί η πόλη.
«Αόριστοι φόβοι από δεισιδαιμονία κατέλαβαν την πόλη και φαντάσματα την τρόμαζαν και οι μάντεις διακήρυσσαν ότι κατά τις θυσίες προς τιμή των θεών φαίνονταν μολύσματα και μιάσματα, τα οποία είχαν ανάγκη από καθαρμό. (Πλούτ., Σόλων 12).
Οι Αθηναίοι επέβαλαν ηθικές ποινές στον Άρχοντα Μεγακλή, από την οικογένεια των Αλκμαιωνίδων, και σε όσους είχαν πάρει μαζί με αυτόν μέρος στη σφαγή: τον καταράστηκαν και τον απέφευγαν. Ξέθαψαν τα οστά των προγόνων του και τα πέταξαν εκτός της πόλεως.
Επειδή οι συνέπειες από το άγος συνεχίζονταν, το 597 π.Χ. επέβαλαν και νομικές ποινές. Ο Μεγακλής και οι προσωπικοί του βοηθοί, όσοι ακόμη ζούσαν, όταν έπεσαν επιδημίες στην Αθήνα πέρασαν από δίκη μετά από υποκίνηση του Σόλωνα, κρίθηκαν ένοχοι και εξορίστηκαν ισόβια από την Αττική. Επειδή όμως η εξορία της ισχυρής οικογένειας των Αλκμαιωνίδων δεν απάλλαξε τους Αθηναίους από τις συμφορές και τους φόβους, απευθύνθηκαν στο Μαντείο των Δελφών και η Πυθία έδωσε χρησμό ότι πρέπει να καθαριστεί η πόλη.
Έστειλαν ένα πλοίο με τον Νικία επικεφαλής, να προσκαλέσουν τον Επιμενίδη να έρθει στην Αθήνα να βοηθήσει. Πραγματικά, αυτός ήρθε στην Αθήνα στη διάρκεια της 46ης Ολυμπιάδας (595-592 π.Χ.). και καθάρισε την πόλη από την την πανούκλα. Πήρε κάμποσα πρόβατα, άσπρα και μαύρα, και τα πήγε στον Άρειο Πάγο. Εκεί τ’ άφησε ελεύθερα να πάνε όπου θέλουν, προστάζοντας να παρακολουθήσουν πού θα κοιμηθεί το καθένα. Εκεί ακριβώς να τα θυσιάσουν στον τοπικό θεό («θύειν τω προσήκοντι θεώ»).
Ο Επιμενίδης κατά την παραμονή του στην Αθήνα, έγινε φίλος με τον Σόλωνα και συνέβαλε στην επεξεργασία των νόμων του. Έκανε μεταρρυθμίσεις στις τελετές των θυσιών και των κηδειών. Αφαίρεσε το «σκληρόν και βαρβαρικόν» από τους βίαιους θρήνους των γυναικών (τα μοιρολόγια έγιναν πιο ήπια, με λιγότερη βία). Έκτισε ιερά, βωμούς και μετονόμασε τις χθόνιες θεότητες Ερινύες, σε Σεμνές Θεές.
Ο Επιμενίδης κατά την παραμονή του στην Αθήνα, έγινε φίλος με τον Σόλωνα και συνέβαλε στην επεξεργασία των νόμων του. Έκανε μεταρρυθμίσεις στις τελετές των θυσιών και των κηδειών. Αφαίρεσε το «σκληρόν και βαρβαρικόν» από τους βίαιους θρήνους των γυναικών (τα μοιρολόγια έγιναν πιο ήπια, με λιγότερη βία). Έκτισε ιερά, βωμούς και μετονόμασε τις χθόνιες θεότητες Ερινύες, σε Σεμνές Θεές.
|
|
Για αυτόν τον εξιλασμό οι Αθηναίοι ευχαριστώντας τον Επιμενίδη προτού φύγει, του προσέφεραν ένα τάλαντο και μεγάλες τιμές, αλλά εκείνος αρκέστηκε μόνο σε ένα κλαδί από την ιερή ελιά της Αθήνας.
Αναφέρθηκε όμως και μια δεύτερη επίσκεψη του στην Αθήνα, δέκα χρόνια πριν την περσική εισβολή. Καθ΄αυτήν εγκαινίασε θυσίες που υπέδειξε ο Απόλλων και προείπε για την περσική επίθεση. Έλεγαν επίσης ότι πραγματοποίησε κάθαρση στη Δήλο κ.α. πόλεις.Όσον αφορά τη σχέση του με τους Πυθαγόρειους, μας δίδεται ένα στοιχείο της μύησης του Πυθαγόρα γύρω στο 535 πχ στην κρητική Ίδα, που ήταν το τρίψιμο με την πέτρα του κεραυνού, το ντύσιμο με μια προβιά μαύρου προβάτου, μια τελετουργική αποχώρηση είκοσι εφτά ημερών, μια αιματηρή θυσία (με απορρόφηση των σαρκών) και μια αποκάλυψη ή ανασήκωμα του πέπλου. Ύστερα από αυτό οι Πυθαγόρειοι υποχρεωνόταν να φορούν άσπρα ρούχα, να μένουν αγνοί και καθαροί (απαγόρευση να χύνουν αίμα και να αγγίζουν πτώματα) να τρέφονται με λαχανικά και να κρατούν το μυστικό.
«Ο Επιμενίδης έγραψε βιβλία, για τη γένεση των Κουρήτων και των Κορυβάντων και μια Θεογονία σε 5000 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους.· Επίσης για την κατασκευή της Αργώς και για το ταξίδι του Ιάσονα στη χώρα των Κόλχων σε 6500 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους. Έγραψε και σε πεζό λόγο για τις θυσίες και για το πολίτευμα της Κρήτης, όπως και για τον Μίνωα και τον Ραδάμανθη σε 4000 σειρές.» Διογ. Λαέρτιος Βίοι Φιλοσόφων.
«Τον μνημονεύει και ο Τίμαιος στο δεύτερο βιβλίο του έργου του. Κάποιοι λένε ότι οι Κρήτες του προσφέρουν θυσίες όπως σε θεό, γιατί λένε πως ήταν ικανότατος και στις προβλέψεις. Όταν, επί παραδείγματι, είδε την Μουνυχία στην Αθήνα, είπε ότι οι Αθηναίοι δεν ξέρουν πόσα κακά θα τους προξενήσει αυτή η τοποθεσία· αλλιώς, και με τα δόντια τους ακόμη θα την κατέστρεφαν. Όλα αυτά τα έλεγε τόσα χρόνια πριν από όσα συνέβησαν αργότερα. Λένε, επίσης, ότι ήταν ο πρώτος που αποκάλεσε τον εαυτό του Αιακό. Προείπε, επίσης, στους Σπαρτιάτες την άλωσή τους από τους Αρκάδες. Επίσης, προσποιήθηκε ότι επέστρεψε πολλές φορές στη ζωή.» Διογ. Λαέρτιος Βίοι Φιλοσόφων.
Αναφέρθηκε όμως και μια δεύτερη επίσκεψη του στην Αθήνα, δέκα χρόνια πριν την περσική εισβολή. Καθ΄αυτήν εγκαινίασε θυσίες που υπέδειξε ο Απόλλων και προείπε για την περσική επίθεση. Έλεγαν επίσης ότι πραγματοποίησε κάθαρση στη Δήλο κ.α. πόλεις.Όσον αφορά τη σχέση του με τους Πυθαγόρειους, μας δίδεται ένα στοιχείο της μύησης του Πυθαγόρα γύρω στο 535 πχ στην κρητική Ίδα, που ήταν το τρίψιμο με την πέτρα του κεραυνού, το ντύσιμο με μια προβιά μαύρου προβάτου, μια τελετουργική αποχώρηση είκοσι εφτά ημερών, μια αιματηρή θυσία (με απορρόφηση των σαρκών) και μια αποκάλυψη ή ανασήκωμα του πέπλου. Ύστερα από αυτό οι Πυθαγόρειοι υποχρεωνόταν να φορούν άσπρα ρούχα, να μένουν αγνοί και καθαροί (απαγόρευση να χύνουν αίμα και να αγγίζουν πτώματα) να τρέφονται με λαχανικά και να κρατούν το μυστικό.
«Ο Επιμενίδης έγραψε βιβλία, για τη γένεση των Κουρήτων και των Κορυβάντων και μια Θεογονία σε 5000 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους.· Επίσης για την κατασκευή της Αργώς και για το ταξίδι του Ιάσονα στη χώρα των Κόλχων σε 6500 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους. Έγραψε και σε πεζό λόγο για τις θυσίες και για το πολίτευμα της Κρήτης, όπως και για τον Μίνωα και τον Ραδάμανθη σε 4000 σειρές.» Διογ. Λαέρτιος Βίοι Φιλοσόφων.
«Τον μνημονεύει και ο Τίμαιος στο δεύτερο βιβλίο του έργου του. Κάποιοι λένε ότι οι Κρήτες του προσφέρουν θυσίες όπως σε θεό, γιατί λένε πως ήταν ικανότατος και στις προβλέψεις. Όταν, επί παραδείγματι, είδε την Μουνυχία στην Αθήνα, είπε ότι οι Αθηναίοι δεν ξέρουν πόσα κακά θα τους προξενήσει αυτή η τοποθεσία· αλλιώς, και με τα δόντια τους ακόμη θα την κατέστρεφαν. Όλα αυτά τα έλεγε τόσα χρόνια πριν από όσα συνέβησαν αργότερα. Λένε, επίσης, ότι ήταν ο πρώτος που αποκάλεσε τον εαυτό του Αιακό. Προείπε, επίσης, στους Σπαρτιάτες την άλωσή τους από τους Αρκάδες. Επίσης, προσποιήθηκε ότι επέστρεψε πολλές φορές στη ζωή.» Διογ. Λαέρτιος Βίοι Φιλοσόφων.
Ο Επιμενίδης έζησε όπως λέει ο Φλέγων στο έργο του Για τους μακρόβιους 157 χρόνια, κατά τον Ξενοφάνη έζησε 154, ενώ κατά τους μύθους των Κρητών 299 χρόνια, αλλά οι Κρήτες ήταν ψεύτες.
Χρονολόγηση
639 - 559 Σόλων ο Αθηναίος
632/628 Στάση του Κύλωνα
597 Ποινές σε Μεγακλή & Αλκμαιωνίδες
596 Καθαρμός Κυλώνειου άγους
594 Μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα
585 – 496 Πυθαγόρας ο Σάμιος . Μυήθηκε στο σπήλαιο από τον Επιμενίδη το 535
490 Δεύτερη επίσκεψη του Επιμενίδη στην Αθήνα δέκα χρόνια πριν την Περσική εισβολή του 480 π.χ. δηλαδή το 490
Υποθέτοντας ότι δεν έμεινε πολύ εκεί: Όπως λέει ο Φλέγων στο έργο του Για τους μακρόβιου,ς όταν γύρισε στην πατρίδα του δεν πέρασε πολύς καιρός και πέθανε, σε ηλικία 157 ετών. Δηλαδή πέθανε περί το 485 π.Χ.
Αν λάβουμε υπ΄όψιν μας ότι έζησε 157 χρόνια, έχουμε 157 + 485 = 642
Άρα γεννήθηκε περίπου το 642 και απεβίωσε περίπου το 485 π.Χ.
Χρονολόγηση
639 - 559 Σόλων ο Αθηναίος
632/628 Στάση του Κύλωνα
597 Ποινές σε Μεγακλή & Αλκμαιωνίδες
596 Καθαρμός Κυλώνειου άγους
594 Μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα
585 – 496 Πυθαγόρας ο Σάμιος . Μυήθηκε στο σπήλαιο από τον Επιμενίδη το 535
490 Δεύτερη επίσκεψη του Επιμενίδη στην Αθήνα δέκα χρόνια πριν την Περσική εισβολή του 480 π.χ. δηλαδή το 490
Υποθέτοντας ότι δεν έμεινε πολύ εκεί: Όπως λέει ο Φλέγων στο έργο του Για τους μακρόβιου,ς όταν γύρισε στην πατρίδα του δεν πέρασε πολύς καιρός και πέθανε, σε ηλικία 157 ετών. Δηλαδή πέθανε περί το 485 π.Χ.
Αν λάβουμε υπ΄όψιν μας ότι έζησε 157 χρόνια, έχουμε 157 + 485 = 642
Άρα γεννήθηκε περίπου το 642 και απεβίωσε περίπου το 485 π.Χ.
|
|
[Κατά τον Αντρέα Λέμπεντεφ αναπληρωτή καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ο Επιμενίδης δεν είχε καμία σχέση με τον σαμανισμό όπως πιστεύουν κάποιοι μελετητές. Ο Κρητικός σοφός υπήρξε ιερέας του Δία και της Ρέας, μάντης, ποιητής, ονειροκρίτης, ιατρός και θεραπευτής με βάση τα κρητικά βότανα.
Αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία του Μαντείου των Δελφών έναντι των Κρητικών ιερών.
Η «Θεογονία» του Επιμενίδη είναι αυθεντικό κείμενο , η οποία γράφτηκε γύρω στο 600 π.Χ. Ο Αριστοτέλης δεν αμφιβάλλει καθόλου για την αυθεντικότητα της «Θεογονίας» του Επιμενίδη, μάλιστα τονίζει εμφατικά πως ο μάντης Ονομάκριτος από την Αθήνα τις τελευταίες δεκαετίες του 6ου αιώνα π.Χ. πήγε στην Κρήτη και εκπαιδεύτηκε επαγγελματικά, «γυμνασθήναι» στην μαντική τέχνη. Περίοδος κατά την οποία μεσουρανούσε η δόξα του Επιμενίδη, δηλαδή πέρασε από την «Επιμενίδεια σχολή». Δεν υπάρχει ουσιαστική ομοιότητα ανάμεσα στη Θεογονία του Επιμενίδη και του Ησιόδου. Στον Ησίοδο οι Τιτάνες έχουν αρνητικό χαρακτήρα, είναι εχθροί του Δία, ενώ στον Επιμενίδη θετικό χαρακτήρα, προέρχονται από το Κοσμικό Αυγό, που είναι αρχαιότερη παράδοση.
Επηρέασε τους Πυθαγόρειους στο θέμα της μετενσάρκωσης και όχι μόνο. Οι Πυθαγόρειοι και οι Πλατωνικοί θεωρούσαν τον Επιμενίδη αυθεντία στην πολιτική φιλοσοφία, στη νομοθεσία και στο δίκαιο.
Ο Επιμενίδης ήταν γνώστης μιας βαθιάς παράδοσης για τις ιδιότητες των βοτάνων και δημιουργούσε φάρμακα. Αναφέρεται ένα φυτικό φάρμακο του Επιμενίδη ή «άλιμος βρώσις» κατά της πείνας.
Επίσης άλλα χρησιμοποιούνταν ως τρόφιμα και φάρμακα. Τρία από αυτά (ασφόδελος, σκίλλα και ασκορδουλάκοι), έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, τον εδώδιμο βολβό. Σήμερα ακόμη οι βολβοί σερβίρονται στις κρητικές ταβέρνες με το όνομα ασκορδουλάκοι.
Αυτή η γνώση που είχε ορθολογική βάση πέρασε στην Ιατρική του 5ου αιώνα, η θρησκευτική και ορθολογική σχέση συνυπήρχαν αρμονικά. Ο Επιμενίδης στο «Κυλώνειον Άγος», εκτός από τελεστικές χρήσεις, χρησιμοποίησε και φυτά με αντιμικροβιακές και αντισηπτικές ιδιότητες.]
Όταν κάποτε μίλησε στους Αθηναίους για την οργή του Δία, εκείνοι τον ρώτησαν, εσείς οι Κρήτες λέτε ότι ο Δίας πέθανε και δείχνετε τον τάφο του, πώς μας λες ότι είναι θεός; Τότε ο Επιμενίδης είπε την φράση « Κρήτες αεί ψεύσται».
Την έκφραση αυτή επανέλαβε ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή προς Τίτον: «είπε τις εξ αυτών ίδιος αυτών προφήτης Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί». Το ότι αναφέρεται στην Βίβλο και μάλιστα ως προφήτης μας φανερώνει το μέγεθος του ονόματος του Επιμενίδη που έφτανε μέχρι και την εποχή των Αποστόλων.
Κατά τον 19ο αιώνα διατυπώθηκε με βάση τη φράση ότι οι Κρήτες είναι ψεύτες το εξής λογικό παράδοξο, γνωστό και ως «παράδοξο του Επιμενίδη»
Αμφισβητούσε την πρωτοκαθεδρία του Μαντείου των Δελφών έναντι των Κρητικών ιερών.
Η «Θεογονία» του Επιμενίδη είναι αυθεντικό κείμενο , η οποία γράφτηκε γύρω στο 600 π.Χ. Ο Αριστοτέλης δεν αμφιβάλλει καθόλου για την αυθεντικότητα της «Θεογονίας» του Επιμενίδη, μάλιστα τονίζει εμφατικά πως ο μάντης Ονομάκριτος από την Αθήνα τις τελευταίες δεκαετίες του 6ου αιώνα π.Χ. πήγε στην Κρήτη και εκπαιδεύτηκε επαγγελματικά, «γυμνασθήναι» στην μαντική τέχνη. Περίοδος κατά την οποία μεσουρανούσε η δόξα του Επιμενίδη, δηλαδή πέρασε από την «Επιμενίδεια σχολή». Δεν υπάρχει ουσιαστική ομοιότητα ανάμεσα στη Θεογονία του Επιμενίδη και του Ησιόδου. Στον Ησίοδο οι Τιτάνες έχουν αρνητικό χαρακτήρα, είναι εχθροί του Δία, ενώ στον Επιμενίδη θετικό χαρακτήρα, προέρχονται από το Κοσμικό Αυγό, που είναι αρχαιότερη παράδοση.
Επηρέασε τους Πυθαγόρειους στο θέμα της μετενσάρκωσης και όχι μόνο. Οι Πυθαγόρειοι και οι Πλατωνικοί θεωρούσαν τον Επιμενίδη αυθεντία στην πολιτική φιλοσοφία, στη νομοθεσία και στο δίκαιο.
Ο Επιμενίδης ήταν γνώστης μιας βαθιάς παράδοσης για τις ιδιότητες των βοτάνων και δημιουργούσε φάρμακα. Αναφέρεται ένα φυτικό φάρμακο του Επιμενίδη ή «άλιμος βρώσις» κατά της πείνας.
Επίσης άλλα χρησιμοποιούνταν ως τρόφιμα και φάρμακα. Τρία από αυτά (ασφόδελος, σκίλλα και ασκορδουλάκοι), έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, τον εδώδιμο βολβό. Σήμερα ακόμη οι βολβοί σερβίρονται στις κρητικές ταβέρνες με το όνομα ασκορδουλάκοι.
Αυτή η γνώση που είχε ορθολογική βάση πέρασε στην Ιατρική του 5ου αιώνα, η θρησκευτική και ορθολογική σχέση συνυπήρχαν αρμονικά. Ο Επιμενίδης στο «Κυλώνειον Άγος», εκτός από τελεστικές χρήσεις, χρησιμοποίησε και φυτά με αντιμικροβιακές και αντισηπτικές ιδιότητες.]
Όταν κάποτε μίλησε στους Αθηναίους για την οργή του Δία, εκείνοι τον ρώτησαν, εσείς οι Κρήτες λέτε ότι ο Δίας πέθανε και δείχνετε τον τάφο του, πώς μας λες ότι είναι θεός; Τότε ο Επιμενίδης είπε την φράση « Κρήτες αεί ψεύσται».
Την έκφραση αυτή επανέλαβε ο Απόστολος Παύλος στην επιστολή προς Τίτον: «είπε τις εξ αυτών ίδιος αυτών προφήτης Κρήτες αεί ψεύσται, κακά θηρία, γαστέρες αργαί». Το ότι αναφέρεται στην Βίβλο και μάλιστα ως προφήτης μας φανερώνει το μέγεθος του ονόματος του Επιμενίδη που έφτανε μέχρι και την εποχή των Αποστόλων.
Κατά τον 19ο αιώνα διατυπώθηκε με βάση τη φράση ότι οι Κρήτες είναι ψεύτες το εξής λογικό παράδοξο, γνωστό και ως «παράδοξο του Επιμενίδη»
- Ο Επιμενίδης λέει ότι όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες
- Ο Επιμενίδης είναι Κρητικός
- Άρα ο Επιμενίδης λέει ψέματα
- Άρα οι Κρήτες λένε την αλήθεια
- Άρα και ο Επιμενίδης λέει την αλήθεια
- Άρα οι Κρήτες είναι ψεύτες κ.ο.κ. ( φαύλος κύκλος )
Πηγές:
-Διογένης Λαέρτιος «Βίοι φιλοσόφων»
-Αθηνά Δημοπούλου καθηγήτρια Ιστορίας Δικαίου, Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ «Επιμενίδης ο Κρής και η κάθαρση της Αθήνας από το
Κυλώνειον άγος» ομιλία στο Μουσείο Ηρακλείου 12-2-25 www.youtube.com/live/8ievlnUSCDk?si=Zi0zutrYNXLzjdD4
-Αντρέα Λέμπεντεφ αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο www.epimenides.gr
-www.mixanitouxronou.gr
-www.epimenides.gr
-www.rethemnosnews.gr
-www.greek-language.gr
-http://mythagogia.blogspot.gr
Αθήνα 20 Φεβρουαρίου 2025 Ε Θ Α Ι Ο Σ
-Διογένης Λαέρτιος «Βίοι φιλοσόφων»
-Αθηνά Δημοπούλου καθηγήτρια Ιστορίας Δικαίου, Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ «Επιμενίδης ο Κρής και η κάθαρση της Αθήνας από το
Κυλώνειον άγος» ομιλία στο Μουσείο Ηρακλείου 12-2-25 www.youtube.com/live/8ievlnUSCDk?si=Zi0zutrYNXLzjdD4
-Αντρέα Λέμπεντεφ αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο www.epimenides.gr
-www.mixanitouxronou.gr
-www.epimenides.gr
-www.rethemnosnews.gr
-www.greek-language.gr
-http://mythagogia.blogspot.gr
Αθήνα 20 Φεβρουαρίου 2025 Ε Θ Α Ι Ο Σ