|
Η Ιερά πόλις Στις 25 Φλεβάρη πέφτει στα χέρια των πολιορκητών το νησάκι Βασιλάδι. Τα 2.000 γυναικόπαιδα που κρύβονταν εκεί επιστρέφουν στην πόλη. Ο ανεφοδιασμός διακόπτεται οριστικά και τα τρόφιμα έχουν τελειώσει. Μέσα στα τείχη βρίσκονταν 4.000 περίπου άνδρες (από τους οποίους οι χίλιοι σε προχωρημένη ηλικία) και 12.000 γυναικόπαιδα. Αφόρητη πείνα θερίζει τους πολιορκημένους. Άρχισαν να τρέφονται με φύκια, δέρματα, γαϊδούρια, άλογα, σκύλους, γάτες και ποντίκια! Στις 31 Μαρτίου και αφού πλέον δεν υπήρχε τίποτα φαγώσιμο, οπλαρχηγοί και πρόκριτοι συναντήθηκαν μυστικά και αποφάσισαν να επιχειρήσουν εξοδο. Σχεδίασαν λοιπόν για να μην κινδυνέψει το σχέδιο να σκοτώσουν όλους τους αιχμαλώτους, να σκοτώσουν όσους άλλους θεωρούσαν επικίνδυνους προδοσίας αλλά και τα γυναικόπαιδα για να μην πέσουν στα χέρια των Τουρκοαιγυπτίων. Με παρέμβαση του, ο παριστάμενος Μητροπολίτης Ρωγών, Ιωσήφ, διαμαρτυρήθηκε για τα γυναικόπαιδα και καταράστηκε την πράξη. Κατόπιν αυτού άμεσα σκότωσαν τους πρώτους για δε τα γυναικόπαιδα αποφασίστηκε να ποτίσουν αφιόνι τα μωρά ώστε να κοιμούνται και να μην κάνουν φασαρία την ώρα της εξόδου. Περίπου 600 υπερήλικες και τραυματίες μη έχοντες ελπίδα να περάσουν, οχυρώθηκαν στα πιο γερά σπίτια. |
|
Την νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826, Σάββατο του Λαζάρου προς Κυριακή των Βαΐων άνοιξαν οι καστρόπορτες και ξεχύθηκαν οι πολιορκημένοι θερίζοντας με τα γιαταγάνια τους. Όμως το σχέδιο πιθανότατα προδόθηκε, με αποτέλεσμα οι Τουρκοαιγύπτιοι να περιμένουν. Χιλιάδες Έλληνες σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν.
Νεκροί παντού, στους δρόμους, στις ακτές, στην τάφρο, στην λιμνοθάλασσα. Από τους 3000 στρατιωτικούς που πήραν μέρος στην έξοδο μόνο 1300 σώθηκαν, οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν. Από τις γυναίκες, 13 μόνο Σουλιώτισσες σώθηκαν και από τα παιδιά τρία ή τέσσερα. Οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων υπολογίστηκαν σε 5000.
Ο Κιουταχής μπαίνει στην πόλη συνοδεία των προξένων Αγγλίας και Αυστρίας. Ξημερώματα των Βαΐων το τούρκικο μπαϊράκι κυμάτιζε πάνω στα ηρωικά χαλάσματα. Ο Χρήστος Καψάλης και άλλοι που παρέμειναν, αυτοπυρπολήθηκαν στα σπίτια τους μαζί με όσους άλλους είχαν καταφύγει μαζί τους.
Προτίμησαν να μείνουν λεύτεροι λέει ο Φωτιάδης
Τα γυναικόπαιδα πουλήθηκαν σκλάβοι. Η μάχη χάθηκε αλλά έγινε σπόρος στις μεγάλες δυνάμεις που έμεινε ζωντανός και βλάστησε.
Νεκροί παντού, στους δρόμους, στις ακτές, στην τάφρο, στην λιμνοθάλασσα. Από τους 3000 στρατιωτικούς που πήραν μέρος στην έξοδο μόνο 1300 σώθηκαν, οι υπόλοιποι σκοτώθηκαν. Από τις γυναίκες, 13 μόνο Σουλιώτισσες σώθηκαν και από τα παιδιά τρία ή τέσσερα. Οι απώλειες των Τουρκοαιγυπτίων υπολογίστηκαν σε 5000.
Ο Κιουταχής μπαίνει στην πόλη συνοδεία των προξένων Αγγλίας και Αυστρίας. Ξημερώματα των Βαΐων το τούρκικο μπαϊράκι κυμάτιζε πάνω στα ηρωικά χαλάσματα. Ο Χρήστος Καψάλης και άλλοι που παρέμειναν, αυτοπυρπολήθηκαν στα σπίτια τους μαζί με όσους άλλους είχαν καταφύγει μαζί τους.
Προτίμησαν να μείνουν λεύτεροι λέει ο Φωτιάδης
Τα γυναικόπαιδα πουλήθηκαν σκλάβοι. Η μάχη χάθηκε αλλά έγινε σπόρος στις μεγάλες δυνάμεις που έμεινε ζωντανός και βλάστησε.
|
1.
Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι η μάνα το ζηλεύει. Τα μάτια η πείνα εμαύρισε' στα μάτια η μάνα μνέει' Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει: «Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τι σέχω γω στο χέρι; Οπού συ μου γινες βαρύ κι ο Αγαρηνός το ξέρει» 5. …. Και τα γλυκοχαράματα, και μες στα μεσημέρια, Κι’ όταν θολώσουν τα νερά, κι’ όταν εβγούν τ’ αστέρια. Φοβούνται γύρου τα νησιά, παρακαλούν και κλαίνε, Κι’ οι ξένοι ναύκληροι μακριά πικραίνονται και λένε: «Αραπιάς άτι, Γάλλου νους, σπαθί Τουρκιάς μολύβι, Πέλαγο μέγα βράζ’ ο εχθρός προς το φτωχό καλύβι.» (Διονύσιος Σολωμός «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι») |
|
Ο ποιητής Νικηφόρος Βρεττάκος γράφει: «Δεν με διακατέχει κανενός είδους σωβινισμός ή προγονοπληξία. Φτάσαμε όμως στο σημείο να θεωρούμε αναχρονισμό την αναφορά στην ιστορία μας … Χωρίς κάποια στηρίγματα και κάποιες ρίζες δεν μπορεί να πάει μπροστά ένα έθνος… Ότι ήταν να λεχθεί εδώ, σ’ αυτό τον τόπο και την ιστορία του, έχει λεχθεί… Εκείνο που θα επιθυμούσαν οι νεκροί, αν μπορούσαν να επιθυμούν ακόμη, θα ήταν να ερχόμαστε εδώ και να τους εξιστορούμε τα πεπραγμένα μας. Να τους αναφέρουμε πόσο κοντά και πόσο μακριά βρίσκεται η ψυχή μας από την ψυχή του Μεσολογγιού. Αν διατηρήθηκε η ηθική συγγένεια μαζί τους. Αν έχουμε το δικαίωμα να συνδιαλεγόμαστε με κούφια λόγια μαζί τους…»
Το Μεσολόγγι αναγνωρίστηκε το 1937 ως «Ιερά Πόλις» και η Κυριακή των Βαΐων ορίστηκε ως επέτειος της εξόδου.
