|
Πεφταστέρια
|
Αν από την στιγμή που θα εμφανιστεί ένα πεφταστέρι και πριν χαθεί καταφέρετε να κάνετε μια ευχή, η ευχή αυτή θα πραγματοποιηθεί. Έτσι ακούγαμε μικροί. Πόσοι αλήθεια δεν το προσπαθήσαμε. Σχεδόν ποτέ όμως δεν καταφέρναμε να την ολοκληρώσουμε έγκαιρα.
Απροειδοποίητα εμφανιζόταν από το πουθενά, αν γινόταν αντιληπτό με την άκρη του ματιού, μέχρι να στραφεί το μάτι πάνω του χανόταν. Στον δικό μου τόπο λέγαμε ότι ένα άστρο χύθηκε, δηλαδή κινήθηκε με ορμή όπως το νερό όταν χύνεται. Αυτά για τα μεμονωμένα πεφταστέρια. Τι γίνεται όμως όταν πέφτουν πολλά μαζί; Κάθε κομήτης καθώς κινείται στην τροχιά του, αφήνει πίσω του μεγάλες ποσότητες σωματιδίων τα λεγόμενα μετεωροειδή. Τα σωματίδια με μέγεθος από σκόνη μέχρι και σπυρί ρυζιού διασκορπίζονται σε μεγάλη απόσταση δημιουργώντας ένα σωληνοειδές σχήμα γύρω από το ίχνος της τροχιάς του. |
|
Kαθώς η Γή περνάει μέσα από αυτόν τον σωλήνα, πέφτει πάνω στα σωματίδια (βάρους μικρότερου του γραμμαρίου) με ταχύτητα 110.000 km/h. Αυτά εισέρχονται ορμητικά στην ατμόσφαιρα σε ύψος περίπου 100 km και υπερθερμαινόμενα λόγω της τριβής, αναφλέγονται. (1.650⁰ C) . Εκ της ανάφλεξης η γύρω ατμόσφαιρα ιονίζεται δημιουργώντας ένα φωτεινό σημείο, το οποίο εμφανίζεται από το πουθενά, τρέχει με μέση ταχύτητα 40 km/sec προς την Γή, αλλά δεν φτάνει ποτέ σ΄ αυτήν, διαλυόμενο σε ύψος μεγαλύτερο των 50 km. Αυτό το πυρακτωμένο κινούμενο σωματίδιο λέγεται διάττων αστέρας. Πολλοί διάττοντες μαζί δημιουργούν την βροχή διατ τόντων ή μετεώρων. Σαν άστρα που πέφτουν στην Γη. Γι΄αυτό ονομάστηκαν πεφταστέρια. Αν συμβεί κάποτε το σωματίδιο να είναι μεγαλύτερο (π.χ. μέγεθος χαλικιού), δημιουργείται η βολίδα η οποία δίνει ένα πολύ έντονο, λαμπρό και μακρύ ίχνος.
Η ένταση της βροχής μετράται σε ZHR και είναι ο μέγιστος αριθμός των διαττόντων που είναι ορατοί μέσα σε μία ώρα. 
Η παράλληλη και ισοταχής κίνηση των παρα- πάνω σωματιδίων δίνουν την εντύπωση στον παρατηρητή ότι προέρχονται από τον ίδιο χώρο του ουράνιου θόλου τον οποίο ονομάζουμε ακτινοβόλο σημείο (radiant). Από τον αστερισμό πάνω στον οποίο προβάλλεται το ακτινοβόλο σημείο παίρνει το όνομα της η βροχή. (π.χ. Λεοντίδες, Λυρίδες, Περσείδες, Ωριωνίδες κλπ.)
Μεμονωμένα μετέωρα εμφανίζονται αδιά-κοπα αλλά βροχή μόνο όταν είμαστε μέσα στην αστρόσκονη των κομητών. Η συνήθης βροχή αριθμεί περί τους 50 έως 100 διάττοντες/ώρα. Το 1866 οι Λεοντίδες έφτασαν τους 5.000 /ώρα. Αυτή ήταν μια υπερκαταιγίδα διαττό-ντων, ενώ το 2028 οι Περσείδες αναμένεται να φτάσουν τους 1.000. |
|
Από τέλη Ιουλίου έως τέλη Αυγούστου η Γη περνά μέσα από τον αυλό σκόνης του κομήτη 109Ρ/Σουίφτ-Τατλ, ο οποίος κινούμενος σε μια τροχιά γύρω από τον ήλιο διάρκειας 133 ετών, πέρασε από το περιήλιο του τον Δεκέμβριο του 1992. Ο πυρήνας του είναι τεράστιος της τάξης των 10 km, όσος ήταν και ο αστεροειδής που έπεσε στη Γη πριν από 66 εκατ. χρόνια και εξαφάνισε τους δεινόσαυρους ενώ η μεγίστη του διάμετρος ανέρχεται στα 26 km. Ο κομήτης αυτός είναι ένα απομεινάρι από την δημιουργία του ηλιακού μας συστήματος προερχόμενος από τα έγκατα κάποιου super nova που κατέρρευσε και εξεράγει.
Αυτή η διέλευση θα δημιουργήσει στην ατμόσφαιρα ένα φαντασμαγορικό θέαμα. Από την κατεύθυνση του αστερισμού του Περσέα -εξ΄ού Περσείδες- (για την ακρίβεια μεταξύ Κασσιόπης & Περσέα) θα εισέλθουν στην ατμόσφαιρα της Γής και θα πυρακτωθούν λόγω ταχύτητος και τριβής μια βροχή διαττόντων. Το ξέσπασμα αυτό θα φτάσει στην κορύφωση του μεταξύ 11 και 13 Αυγούστου 2016. 
Αυτή την φορά όμως, (2016) ο αριθμός τους θα είναι διπλάσιος. Αντί του συνήθους αριθμού των 50-100 Περσείδων/ώρα, θα φτάσει τους 150, ίσως και τους 200.
Λόγω του αριθμού των διαττόντων, της φωτεινότητος τους, αλλά και της εποχής που εμφανίζονται η οποία επιτρέπει την παρατήρηση, οι Περσείδες είναι η πιο δημοφιλής βροχή αυτού του είδους. Σε σχέση με άλλες παρόμοιες βροχές, έχουν μεγαλύτερη ταχύτητα, είναι λαμπρότεροι και έχουν μακριές ουρές. Η NASA μας λέει ότι οι Περσείδες παράγουν περισσότερα πεφταστέρια από κάθε άλλη βροχή διαττόντων. Ενώ στην αρχή ξεκινούν από το ακτινοβόλο σημείο τους, στην συνέχεια εμφανίζονται από ένα ευρύ- τερο πεδίο που ξεπερνά τις 25⁰ και κάποιοι εμφανίζονται μέχρι και στις 60⁰ εκατέρωθεν. Ενίοτε το μετέωρο είναι τόσο μεγάλο που κατά την διαδρομή του στην ατμόσφαιρα της Γης δεν προλαβαίνει να διαλυθεί πλήρως και ένα μέρος του καταλήγει στην επιφάνεια της. Αυτός είναι ο μετεωρίτης. Οι περισσότερες βροχές διαττόντων επαναλαμβάνονται την ίδια περίπου ημερομηνία κάθε χρόνο. Πίνακας ετήσιας παρουσίας των κυριοτέρων (el.wikipedia.org) Βροχή Ημερομηνίες Υπεύθυνο σώμα Λυρίδες τέλη Απριλίου Κομήτης C/1861 G1 (Θάτσερ) πι Πρυμνίδες τέλη Απριλίου 26P/ Γκριγκ-Σέλεραπ ήτα Υδροχοΐδες αρχές Μαΐου Κομήτης του Χάλλεϋ Βοωτίδες Ιουνίου τέλη Ιουνίου Κομήτης Πονς-Γουίνεκ Περσείδες μέσα Αυγούστου 109P/Σουίφτ-Τατλ Δρακοντίδες αρχές Οκτωβρίου 21P/Τζιακομπίνι-Ζίνερ Ωριωνίδες τέλη Οκτωβρίου Κομήτης του Χάλλεϋ Λεοντίδες μέσα Νοεμβρίου 55P/Τέμπελ-Τατλ Διδυμίδες μέσα Δεκεμβρίου Αστεροειδής 3200 Φαέθων Αρκτίδες τέλη Δεκεμβρίου Κομήτης Τατλ 8P/Τατλ |
|
Τα τηλεσκόπια δεν ενδείκνυνται για την παρατήρηση διαττόντων αστέρων διότι διαθέτουν πολύ στενό οπτικό πεδίο. Γυμνός οφθαλμός ή μικρά κιάλια είναι ο καλύτερος τρόπος. Ε Θ Α Ι Ο Σ
|