Στους κήπους της Γαλήνης
Πόλεμος. Μια λέξη που στο άκουσμά της ρίγος διαπερνά την ραχοκοκαλιά. Ποιος είπε πως οι πολεμιστές δεν φοβούνται; Φοβούνται, φυσικά φοβούνται μα πάνω απ΄τον φόβο βάζουν το καθήκον, γιατί οφείλουν να προστατέψουν την οικογένεια, το σπίτι, την χώρα, την πίστη τους. Υπέρ βωμών και εστιών. Ο υπερβολικός φόβος πλησιάζει την τρέλα και αυτή οδηγεί στον ηρωισμό. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δεν ένοιωσαν ποτέ τους φόβο, ίσως λόγω έλλειψης κάποιου νουκλεοτιδίου από την αλυσίδα του DNA.
Ο πόλεμος κι ο θάνατος είναι δυό λέξεις που πάνε πάντα αγκαλιασμένες. Συναντώνται στα πεδία των μαχών και σε κάθε άλλο σκηνικό που στήνουν. Μαζί καλωσορίζουν την φρίκη που τους ακολουθεί και παίρνει την θέση της ανάμεσά τους.
Όλοι τους έγιναν για λόγους ευτελείς. Πρώτα και πάνω απ΄όλα για οικονομικά συμφέροντα, ντυμένα πάντα με την αποκριάτικη στολή μιας κάποιας πατριωτικής ιδέας, ή μιας κάποιας τιμής.
Πόλεμος. Μια λέξη που στο άκουσμά της ρίγος διαπερνά την ραχοκοκαλιά. Ποιος είπε πως οι πολεμιστές δεν φοβούνται; Φοβούνται, φυσικά φοβούνται μα πάνω απ΄τον φόβο βάζουν το καθήκον, γιατί οφείλουν να προστατέψουν την οικογένεια, το σπίτι, την χώρα, την πίστη τους. Υπέρ βωμών και εστιών. Ο υπερβολικός φόβος πλησιάζει την τρέλα και αυτή οδηγεί στον ηρωισμό. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που δεν ένοιωσαν ποτέ τους φόβο, ίσως λόγω έλλειψης κάποιου νουκλεοτιδίου από την αλυσίδα του DNA.
Ο πόλεμος κι ο θάνατος είναι δυό λέξεις που πάνε πάντα αγκαλιασμένες. Συναντώνται στα πεδία των μαχών και σε κάθε άλλο σκηνικό που στήνουν. Μαζί καλωσορίζουν την φρίκη που τους ακολουθεί και παίρνει την θέση της ανάμεσά τους.
Όλοι τους έγιναν για λόγους ευτελείς. Πρώτα και πάνω απ΄όλα για οικονομικά συμφέροντα, ντυμένα πάντα με την αποκριάτικη στολή μιας κάποιας πατριωτικής ιδέας, ή μιας κάποιας τιμής.
Και σέρνονται στα πεδία των μαχών νεαρά παλικάρια, βλαστάρια των μανάδων τους, για να στηθούν απέναντι απ΄τον εχθρό, να κοιμούνται σε λαγούμια με τις οβίδες να σφυρίζουν δαιμονισμένα πάνω απο τα κεφάλια τους, με το αίμα των συμπολεμιστών στο σώμα και στα ρούχα τους, με τις ψείρες να στρατοπεδεύουν στα τριχωτά τους μέρη, με τις κραυγές πόνου να τους σπάνε τα τύμπανα, περιμένοντας να σκοτώσουν. Κι αν σκοτωθούν δεν πειράζει, γιατί «του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογάται». Σιγά μην σκάσουν αυτοί που τον ξεκίνησαν, αυτοί που τους υποχρέωσαν. Ο πόλεμος έχει και απώλειες θα πουν, λές και δεν φταίνε αυτοί αλλά ο ίδιος ο πόλεμος. Λές και ο πόλεμος κάνει ο ίδιος τον πόλεμο, από μόνος του.
Κι αν δεν σκοτωθούν και στο τέλος γυρίσουν πίσω, δεν μπορείς να πείς αν είναι αυτοί οι τυχεροί, ή αυτοί που σκοτώθηκαν. Κανείς απ΄όσους επέστρεψαν δεν είναι από αυτούς που έφυγαν. Γυρίζουν άλλοι άνθρωποι, σχεδόν όλοι υποφέρουν τουλάχιστον από το σύνδρομο του Βετεράνου.
Σε ένα πόλεμο, είναι από την μια αυτοί που φεύγουν από το σπίτι τους και πάνε να πάρουν τα σπίτια αλλωνών και είναι και από την άλλη αυτοί που στέκονται έξω από τα σπίτια τους και τα υπερασπίζονται. Το δίκιο βέβαια αν υπάρχει, συνήθως είναι με το μέρος αυτού που πολεμά έξω από το σπίτι του, αλλά και ο άλλος μάλλον σύρθηκε μέχρι εκεί χωρίς την θέλησή σου.
Σε ένα πόλεμο, είναι από την μια αυτοί που φεύγουν από το σπίτι τους και πάνε να πάρουν τα σπίτια αλλωνών και είναι και από την άλλη αυτοί που στέκονται έξω από τα σπίτια τους και τα υπερασπίζονται. Το δίκιο βέβαια αν υπάρχει, συνήθως είναι με το μέρος αυτού που πολεμά έξω από το σπίτι του, αλλά και ο άλλος μάλλον σύρθηκε μέχρι εκεί χωρίς την θέλησή σου.
|
|
Κάπως έτσι συμβαίνει πάντα, με μικρές παραλλαγές.
Κάπως έτσι συνέβη και στην Κρήτη. Στις 20 Μαίου 1941 ο Χίτλερ έστειλε 29.000 Γερμανούς στρατιώτες, αλεξιπτωτιστές και άλλους με 1.190 αεροπλάνα, συνεπικουρούμενους από 3.000 Ιταλούς για να την καταλάβουν. Σχεδίαζε να την χρησιμοποιήσει σαν ένα τεράστιο αεροπλανοφόρο, σταθμό ανεφοδιασμού του Ρόμελ. Το αποτέλεσμα αυτού του εγχειρήματος είναι τα δύο νεκροταφεία που δημιουργήθηκαν για να αναπαυθούν οι νεκροί και να θυμίζουν το γεγονός.
Στο βάθος του κόλπου της Σούδας βρίσκεται το κοιμητήριο των νεκρών συμμάχων και στο ύψωμα 107 πάνω από το αεροδρόμιο του Μάλεμε αυτό των επιτεθέντων Γερμανών.
Κάπως έτσι συνέβη και στην Κρήτη. Στις 20 Μαίου 1941 ο Χίτλερ έστειλε 29.000 Γερμανούς στρατιώτες, αλεξιπτωτιστές και άλλους με 1.190 αεροπλάνα, συνεπικουρούμενους από 3.000 Ιταλούς για να την καταλάβουν. Σχεδίαζε να την χρησιμοποιήσει σαν ένα τεράστιο αεροπλανοφόρο, σταθμό ανεφοδιασμού του Ρόμελ. Το αποτέλεσμα αυτού του εγχειρήματος είναι τα δύο νεκροταφεία που δημιουργήθηκαν για να αναπαυθούν οι νεκροί και να θυμίζουν το γεγονός.
Στο βάθος του κόλπου της Σούδας βρίσκεται το κοιμητήριο των νεκρών συμμάχων και στο ύψωμα 107 πάνω από το αεροδρόμιο του Μάλεμε αυτό των επιτεθέντων Γερμανών.
Α) Συμμαχικό νεκροταφείο
Κατασκευάστηκε με μέριμνα της Κοινοπολιτειακής επιτροπής στρατιωτικών τάφων από την οποία και συντηρείται, σε απόσταση 5 χιλιόμετρα από τα Χανιά, στο βάθος του κόλπου της Σούδας στην περιοχή Βλητές, επί γηπέδου 50 στρεμμάτων που δωρήθηκε από τον Ελληνικό λαό. Οι τάφοι καλύπτουν τα 15 στρέμματα.
Κατασκευάστηκε με μέριμνα της Κοινοπολιτειακής επιτροπής στρατιωτικών τάφων από την οποία και συντηρείται, σε απόσταση 5 χιλιόμετρα από τα Χανιά, στο βάθος του κόλπου της Σούδας στην περιοχή Βλητές, επί γηπέδου 50 στρεμμάτων που δωρήθηκε από τον Ελληνικό λαό. Οι τάφοι καλύπτουν τα 15 στρέμματα.
Γαλήνη και καταλαγή είναι η αίσθηση που προκαλείται με την είσοδο στον χώρο. Μια γαλήνη που για τους κατοίκους του κοιμητηρίου, ακολούθησε μετά από μεγάλη θύελλα.
Εδώ αναπαύονται 1.527 άνθρωποι, κυρίως παιδιά που σκοτώθηκαν σε όλη την Κρήτη προς υπεράσπισή της. Κάποια είχαν έρθει από την άλλη άκρη του κόσμου.
Ηνωμένο Βασίλειο 862, Καναδοί 5, Αυστραλοί 197, ΝέοΖηλανδοί 446, ΝότιοΑφρικάνοι 9, Ινδός 1, Άλλες εθνικότητες 7.
Εδώ αναπαύεται και ο John Pendlebury, Βρετανός αρχαιολόγος, έφορος της Κνωσού από το 1929 με σημαντικό ρόλο στην αντικατασκοπεία. Ανακαλύφθηκε από τους Γερμανούς και εκτελέσθηκε τον Μάιο του 1941.
Ηνωμένο Βασίλειο 862, Καναδοί 5, Αυστραλοί 197, ΝέοΖηλανδοί 446, ΝότιοΑφρικάνοι 9, Ινδός 1, Άλλες εθνικότητες 7.
Εδώ αναπαύεται και ο John Pendlebury, Βρετανός αρχαιολόγος, έφορος της Κνωσού από το 1929 με σημαντικό ρόλο στην αντικατασκοπεία. Ανακαλύφθηκε από τους Γερμανούς και εκτελέσθηκε τον Μάιο του 1941.
|
|
Σε κάθε στήλη αναγράφεται η εθνικότητα, ο βαθμός, το ονοματεπώνυμο, η ηλικία και η ημερομηνία θανάτου. Για όσους δεν αναγνωρίστηκαν αναγράφεται στην μαρμάρινη στήλη, «Στρατιώτης γνωστός στον Θεό».
Επίσης εδώ υπάρχει ο τάφος του Γερμανού στρατιώτη Alfred Hamann. Τα οστά του βρέθηκαν στο Μάλεμε και επειδή φορούσε Αγγλικό ρολόϊ θεωρήθηκε Βρετανός και μεταφέρθηκε στο κοιμητήριο της Σούδας. Όταν αργότερα έγινε γνωστή η ταυτότητά του, συμφωνήθηκε να μην μετακινηθούν ξανά τα λείψανά του.
Επίσης εδώ υπάρχει ο τάφος του Γερμανού στρατιώτη Alfred Hamann. Τα οστά του βρέθηκαν στο Μάλεμε και επειδή φορούσε Αγγλικό ρολόϊ θεωρήθηκε Βρετανός και μεταφέρθηκε στο κοιμητήριο της Σούδας. Όταν αργότερα έγινε γνωστή η ταυτότητά του, συμφωνήθηκε να μην μετακινηθούν ξανά τα λείψανά του.
Β) Γερμανικό Νεκροταφείο, γιατί ο νεκρός δεν είναι εχθρός.
Σε απόσταση 20 χιλιομέτρων δυτικά των Χανίων και 1 χιλιομέτρου νοτίως του αεροδρομίου Μάλεμε στο πρανές του υψώματος 107, εκεί που την 20η Μαίου 1941 άνοιξαν οι πύλες της κολάσεως, εκεί ακριβώς ευρίσκεται το κοιμητήριο των πεσόντων στην Μάχη της Κρήτης Γερμανών. Αποτελείται από τέσσερεις χώρους συμβολίζοντας τα τέσσερα σημαντικότερα πεδία μαχών, Μάλεμε, Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο.
Σε απόσταση 20 χιλιομέτρων δυτικά των Χανίων και 1 χιλιομέτρου νοτίως του αεροδρομίου Μάλεμε στο πρανές του υψώματος 107, εκεί που την 20η Μαίου 1941 άνοιξαν οι πύλες της κολάσεως, εκεί ακριβώς ευρίσκεται το κοιμητήριο των πεσόντων στην Μάχη της Κρήτης Γερμανών. Αποτελείται από τέσσερεις χώρους συμβολίζοντας τα τέσσερα σημαντικότερα πεδία μαχών, Μάλεμε, Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο.
Το 1965 μετά από διακρατική συμφωνία μεταφέρθηκαν εκεί τα λείψανα των πεσόντων και στην υπόλοιπη Κρήτη κατά την διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου.
Ιδρύθηκε επίσημα το 1974 από τον Λαϊκό Σύνδεσμο Γερμανικής Μέριμνας Πολεμικών Τάφων, διαμορφώνοντας και επεκτείνοντας το υπάρχον και τελεί υπό την φροντίδα του ίδιου Συνδέσμου που συστάθηκε από την Γερμανική Κυβέρνηση.
Διαφορετικό εδώ το σκηνικό, αλλά ίδια η γαλήνη και η καταλαγή της ψυχής.
Στις εργασίες κατασκευής έλαβαν μέρος πολλοί συμπολεμιστές των νεκρών.
Σε αυτό έχουν ταφεί 4.468 Γερμανοί στρατιώτες, εκ των οποίων οι περισσότεροι αλεξιπτωτιστές που έχασαν τη ζωή τους στην Μάχη της Κρήτης.
Γρανιτένιες πλάκες με ονόματα και ημερομηνίες γέννησης και θανάτου -δύο νεκρών κάθε μια- σκεπάζουν τους τάφους. Ενδιάμεσα υπάρχουν κάπου κάπου μικροί πέτρινοι σταυροί.
Ιδρύθηκε επίσημα το 1974 από τον Λαϊκό Σύνδεσμο Γερμανικής Μέριμνας Πολεμικών Τάφων, διαμορφώνοντας και επεκτείνοντας το υπάρχον και τελεί υπό την φροντίδα του ίδιου Συνδέσμου που συστάθηκε από την Γερμανική Κυβέρνηση.
Διαφορετικό εδώ το σκηνικό, αλλά ίδια η γαλήνη και η καταλαγή της ψυχής.
Στις εργασίες κατασκευής έλαβαν μέρος πολλοί συμπολεμιστές των νεκρών.
Σε αυτό έχουν ταφεί 4.468 Γερμανοί στρατιώτες, εκ των οποίων οι περισσότεροι αλεξιπτωτιστές που έχασαν τη ζωή τους στην Μάχη της Κρήτης.
Γρανιτένιες πλάκες με ονόματα και ημερομηνίες γέννησης και θανάτου -δύο νεκρών κάθε μια- σκεπάζουν τους τάφους. Ενδιάμεσα υπάρχουν κάπου κάπου μικροί πέτρινοι σταυροί.
|
|
Σε μεταλλικούς πίνακες που υπάρχουν στον κεντρικό χώρο, αναγράφονται τα ονόματα 360 στρατιωτών που δεν βρέθηκαν. Εδώ αναπαύεται ο Bruno Brauer ο στρατιωτικός διοικητής Κρήτης. Μετά τον πόλεμο δικάστηκε από το Ελληνικό Στρατοδικείο ως εγκληματίας πολέμου και καταδικάστηκε σε θάνατο. Εκτελέστηκε στις 20 Μαΐου του 1947 στην Αίγινα. Τα λείψανά του μεταφέρθηκαν και τάφηκαν στο Μάλεμε όπως ο ίδιος είχε ζητήσει.
Εδώ έγινε το περιστατικό, με τον Έρχαρτ Κέστνερ. Αυτός ο Γερμανός συγγραφέας ακολούθησε τα Γερμανικά στρατεύματα στην μάχη της Κρήτης για τις ανάγκες συγγραφής σχετικού βιβλίου. Όταν μετά τον πόλεμο, το 1952 ζήτησε να επισκευτεί το νεκροταφείο, η Γερμανική πρεσβεία προσπάθησε να τον αποτρέψει, θεωρώντας το εγχείρημα επικίνδυνο και τον συνεβούλευσε να δηλώνει Ελβετός. Οι πληγές ήσαν ακόμα ανοικτές και οι μνήμες νωπές. Παρά ταύτα το έκανε ένα σούρουπο και ενώ περίμενε να υπάρχουν μόνο νεκροί στον χώρο, διέκρινε ένα φάντασμα, ένα αερικό να περιφέρεται από τάφο σε τάφο. Μια γυναίκα ντυμένη κατάμαυρα άναβε καντήλια. Τότε το κοιμητήριο δεν είχε πάρει την μορφή που έχει σήμερα και αναπαύονταν εκεί μόνο οι πεσόντες στο Μάλεμε.
Εδώ έγινε το περιστατικό, με τον Έρχαρτ Κέστνερ. Αυτός ο Γερμανός συγγραφέας ακολούθησε τα Γερμανικά στρατεύματα στην μάχη της Κρήτης για τις ανάγκες συγγραφής σχετικού βιβλίου. Όταν μετά τον πόλεμο, το 1952 ζήτησε να επισκευτεί το νεκροταφείο, η Γερμανική πρεσβεία προσπάθησε να τον αποτρέψει, θεωρώντας το εγχείρημα επικίνδυνο και τον συνεβούλευσε να δηλώνει Ελβετός. Οι πληγές ήσαν ακόμα ανοικτές και οι μνήμες νωπές. Παρά ταύτα το έκανε ένα σούρουπο και ενώ περίμενε να υπάρχουν μόνο νεκροί στον χώρο, διέκρινε ένα φάντασμα, ένα αερικό να περιφέρεται από τάφο σε τάφο. Μια γυναίκα ντυμένη κατάμαυρα άναβε καντήλια. Τότε το κοιμητήριο δεν είχε πάρει την μορφή που έχει σήμερα και αναπαύονταν εκεί μόνο οι πεσόντες στο Μάλεμε.
Την πλησίασε διστακτικά και την ρώτησε αν είναι ντόπια. Στην θετική της απάντηση εξέφρασε την έκπληξή του. Πώς το κάνεις αυτό; Οι άνθρωποι των οποίων ανάβεις τα καντήλια σκότωσαν Κρητικούς. Η απάντηση σ΄αυτή την ερώτηση μόνο στην Κρήτη θα μπορούσε να ακουστεί, όπως δήλωσε αργότερα.
«Παιδί μου, από τη προφορά σου φαίνεσαι ξένος και δεν ξέρεις τι έγινε εδώ. Ο άντρας μου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης και ο γιος μου που τον πήραν οι Γερμανοί όμηρο το 1943, πέθανε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Σαξενχάουζεν. Δεν ξέρω πού είναι θαμμένο το παιδί μου, ξέρω όμως πως όλα αυτά ήταν παιδιά κάποιας μάνας. Ανάβω τα καντήλια τους επειδή οι μάνες τους δεν μπορούν να έρθουν εδώ. Μια άλλη μάνα ίσως ανάβει το καντήλι του γιού μου».
«Παιδί μου, από τη προφορά σου φαίνεσαι ξένος και δεν ξέρεις τι έγινε εδώ. Ο άντρας μου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης και ο γιος μου που τον πήραν οι Γερμανοί όμηρο το 1943, πέθανε στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Σαξενχάουζεν. Δεν ξέρω πού είναι θαμμένο το παιδί μου, ξέρω όμως πως όλα αυτά ήταν παιδιά κάποιας μάνας. Ανάβω τα καντήλια τους επειδή οι μάνες τους δεν μπορούν να έρθουν εδώ. Μια άλλη μάνα ίσως ανάβει το καντήλι του γιού μου».
Γ) Σοβιετικό Μνημείο.
Εκτός από τους παραπάνω κήπους της γαλήνης, στο κοιμητήριο Αγ. Λουκάς της πόλεως των Χανίων έχει ανεγερθεί μνημείο 33 Σοβιετικών πολεμιστών, πεσόντων στην Κρήτη κατά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο.
Μετά την συμμετοχή τους στον πόλεμο, όλοι οι παραπάνω αναπαύονται εν ειρήνη στην Κρητική γη διότι, "Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος". Θουκυδίδης.
ΕΘΑΙΟΣ
ΕΘΑΙΟΣ